Vazgeçilmeyen Eldiven

Oynanan futbol, yıla adaylığını koyacak onbirler veya sessiz kalan kaleciler futboldan çok gelip giden futbolcular hep konuşulmaya mahkum bırakıldı.
En büyük yıldızların beklentileri karşılayamadığı, kazanılan hep bir puanın şampiyonluk yarışında tarifsiz olduğu, maçların hakemi aldatmak için tiyatrolanan hareketlerin gölgesinde kaldığı sezondan her daim dert yanmışızdır. Ne var ki bunların aksine, futbolun ve sessizliğin alamet-i farikası olan kalecilerin nedendir bilinmez o on birin içine alamayız.

Onların  tek görevi kaleyi korumaktır! Sanılanın aksine çok daha fazla fedakarlık ve zeka oyunu onların ki. Bundan tam 44 yıl önce Napoli'de oynanan İtalya-Türkiye maçında herkes gözlerini kalecilere dikmişlerdi. Kalesinde büyüyen, harikalar yaratan ve tüm gazetelerin göklerde gezdirdiği kaleciler.
Türkiye'nin kalesinde Sabri Dino, İtalya tarafında Dino Zoff ismi vardı. Bu iki kaleci arasında o kadar çok benzerlik vardı ki şaşırtıcı düzeydeydi. 

Doğum tarihleri 1942 yılını göstermesi tek başına yeterli olmayacaktı. Ayakkabı numaralarından boylarına ikisinin de kaleci olması bir yana, formalarını giydikleri takımlarının dahi siyah beyaz oluşu fazlasıyla ortak noktalarıydı. 
Bir yandan Juvenstus'un olmazsa olmaz oyuncusu Dino Zoff, öbür yandan Beşiktaş'ın vazgeçilmeyen eldiveniydi. Tarihler 13 Ocak 1973 yılını gösterdiğinde Napoli'de yanıyordu. Maç bittiğinde kazanan yoktu belki ama Avrupa bu iki kaleciden asla vazgeçmeyecekti. 

Dino Zoff, spor kariyerini sonlandırsa da, İtalya futbolu peşini bırakmayacaktı. Öncesinde peşi sıra izleyen İtalyan takımların, sonrasında İtalya Milli takımın teknik direktörlüğünü üstlenecekti. 
Aslında Zoff, hep futbolla yoğrulurken, Sabri Dino'nun yolu başka yöndeydi. Dino, tamamıyla futboldan bağımsız, tekstil sektörüne atılmış ancak işler ve ekonomi pek de iyiye gitmeyince iflas bayrağını çekmek zorunda kalmış. 
Keşke böyle kalsaydı... Çünkü tüm bunlar ağır gelince yaşamına son vermeyi çözüm olarak seçmiş Sabri Dino.

Sabah erkenden kalkmış, aracına binmiş ve aracını Boğaz köprüsünde el frenini çekmişti. Ve...
Size bir soru! Kale arkasında hiç maç izlediniz mi? İzleyenler iyi bilir; ceza sahasında çokça futbolcu vardır. Kaleyi gören futbolcu da şutunu çeker. 
Aslında o hengamede topu seçmek ne mümkün! Lakin sahada bir kişi "o" topu takip eder. Gole yaklaşan anda, bir el uzanır ve top ceza alanından uzaklaşır. Bu kurtarış, özetliyordur kalecinin mühimini.

Paranın Kol Gezdiği Parkeler; NBA

Dünyada çok hoş şeyler de var. İnsanın gözünü döndürüp, NBA sosuna bulanmış oyuncular gibi. Hakikaten hoş şeyler yani. Ancak biz bunları ıskalayacak kadar talihsiz sayılırız. Ya da izleyici bakımından şanslı kesimiz belki de. Yinede ekran başında izlerken cebimiz paralarla dolmuyor. Hatta izlemek için hem uykumuzdan hemde cebimizden de oluyoruz.

Yani, İstanbul topraklarında Pasifik saatine göre yaşayan fazlasıyla Türk var.

Bu denli keyifle NBA maçlarını izlerken, oyuncuların bazen aldıkları devasa paralar, reklam ve sponsor anlaşmaları dışında, nasıl oluyor da oluyor diğer liglere göre hem kazanıp hem de denge sağlamaya çalışıyorlar.

Bu evrenselliğin kıyısında tutulmaya çalışılan “güç” dengesiyle nasıl masaya oturuluyor? NBA’in en merak edilen konularından draft ve maaş sistemi, tam da bu noktada devreye giriyor. Takımlarına kazandıracakları isimleri belirlemek adına karaladıkları onlarca kağıt var muhtemelen veya “apple” ın herhangi bir ürünü de olabilmesi cabası.

Nihai karar şampiyonun belirlendiği gece ile kesinleşiyor. Şampiyonluğun dışındaki takımlar tam olarak nerede peki? Daha önce benzeri görülmemiş kontratlar imzalanırken, sadece yıldız oyuncular değil, vasat belki benchten hiç ayrılmamış bir isim dahi yıllık 10-15 milyon dolarlık kontratlarla yıllarca kendini garanti altına alıyor.

Kadroya bile giremeyen ve değişen, basketbol değeri azalan Thiofey Mazgoz dört yıl içinde 64 milyonu garantilemişti.

NBA tarihinin en yüksek kontratı olarak bilinen Mike Conley’nin beş yıllık 153 milyon dolarlık bu düzeyde paraların kol gezdiği parkelerde, bu yazıyı okurken bile imzalanıyor olabilir.

Bu dengesizliği gidermek için salary-cap devreye girecek. Yani, takım ne kadar çok meblağda parası olursa olsun, NBA’in en iyi iki üç oyuncusunu bulundurmasına geçit vermiyor. Yani bir nevi Real Madrid – Barcelona takımlar gibi yıldızlar kulübüne dönüşmesine izin yok.

NBA’de mücadelenin ve sistemin çalışıyor olmasının sebeplerinden biri de draft’tır. NCAA’de (üniversite takımları) kendilerini ispatlayıp, NBA takımları tarafında draft yani az bilinen adıyla seçilmesidir.

Buradan yola çıkıldığında salary-cap iki işe yarıyor. Öncelikle minimum cap sınırlarını çiziyor. Bir sezonda en az maaş seviyesi ve diğeri ise her takımın ödeyebileceği maksimum ücreti belirliyor. Kısacası şehirlerin egemenliğine kayıtsız kalmıyor.

Büyük Tenisçi Olacak, Belki de Çok Büyük

Artık bir konuda uzmanlaşmadan da kelimeler dökülüveriyor ağzımızdan. Son zamanlarda mesela, ekosistemin bozulması sonucunda herkes bilirkişi kesilmekten kaçınmadı. Mayıs- Haziran geldiğinde açması beklenen güneş, adeta ders verir nitelikte yüzünü saklıyor. Sizin yazınızı kışa çevirdik mesajı veren bulutlar, bu yıl Roland Garros’un haftalar öncesinden baş konularındandı hava durumu.

Hatırlayın! Son iki üç yıldır kasvetli yağmurlar Grand Slam maçlarını baltalamıştı. Her şey bir yana en büyük merak konusuydu. Geçen seneye oranla daha güneşli geçen Rolan Garros’un bu yıl çok farklı sürpriz olarak, 20 yaşındaki Jelena Ostapenko hiç kimsenin beklemediği bir isim olarak karşımızdaydı.

Ostapenko gerçekten de rakiplerinin yaşlarına ve tecrübelerine rağmen tenis oynuyor. Zira hızlı zeminlere çok uygun olduğunu kanıtlarcasınaydı. En çok güvendiği backhand’i ve winner’ları ileriye taşıyan özelliği. Bunlara tezatlık oluşturan basit hataları da bir o kadar çoktu.

Jelena tenise sadece beş yaşındayken başlamış bir çocukken, şimdilerde rakiplerinin arasında yine çocuksu ifadeyi koruyor.

İlk Grand Slam şampiyonluğunu toprak zeminde, Roland Garros’ta kazanmak… Aslında bunun ilk habercisi 2015’te Wimbledon kariyerindeki ana tabloya dahil olduğu ilk Grand Slam'di. Adım adım ilerlerken 42. sıradan Roland Garros’a katılma başarısı gösterdi. Ve bununla da yetinmedi.

Teknik açıdan halen daha pişmeye ihtiyacı olan Ostapenko, güç, dayanıklılık ve vazgeçmeme gibi kavramlarda başarılı olduğunu söylemek hiçte yanlış olmayacak. Tecrübesizlik yer yer baş gösterse de farklı olduğu da kesin.

Zira, bu yılki Roland Garros erkekler finalini düşünün. Nadal içinde başlamadan önce doğru insan yanlış zamanlama yakıştırmaları yapılıyordu. Yinede Federer’in var olduğu her noktada adından söz ettirmeyi başardı. Bilakis Roland Garros için toprak kortun efendisi benzetmeleri ile hakkını verdi.

Büyük tenisçi olacak, belki de çok büyük tenisçi cümlesini yaşına aldırmadan dünya bir numarasına zorluyor. Neden Ostapenko için olmasın!

Benzer özelliklere de sahipler. Harika işler çıkardığı maçın sonunda ne yoruldu, ne de hırsını kaybetti. Karşısındaki Simona Halep tecrübesi bir yana ikinci setle beraber sağdan sola sürükledi. Tenis izleyicisi bu tip oyuncuları çok sever. Yeri gelir sonuna kadar sömürürler. Hakkını da verirler.

İnançlar, Uğurlar; Spor Bunun Neresinde?

Artık bir mağlubiyet var. Poulsen’de yenildi. Herkes gibi… Her şey ne güzel de anlatılıyordu. Bir başarı hikayesine ne “set” çekebilirdi ki! Anlatmak elbette önemliydi. Zira bunları yazabilmek de… Sunay Akın'ın bir futbolcuyu yazmasını bekleyebilir misiniz? Kesinlikle. Onun her zaman şaşırtan ve merak bıraktıran sonları ile beklenmeli. Yine öyle yaptı.


1977 yılında oynanan Trabzonspor maçından sadece bir andı. Sıradan değildi. Farklı kılan ise; Poulsen’in batıl inancı, oyuncak bebeği. Ne zaman kalesinde oyuncak bebeği asılı dursa maç kaybetmeyen Poulsen vardı, karşı rakipte. Oyuncak bebeğinin, kaleye duvar ördüğünü düşünen Poulsen, yere düştüğü an kehanet zinciri ağlarını da, takımını da saracağını çok iyi bilirdi.
Bebeğin kaleye düşmesiyle golü atmıştı Trabzonspor. Ve o andan sonra Poulsen için veda turnesi hüviyetine büründü.

İnançlarımız, hayatımızın çok büyük bir yerini kaplıyor. Son yıllarda iyice kendini gösteren batıl inançlar spordan da nasibini alacaktı. Kim bilebilirdi ki dünya bir numarası Serena Williams’ın yüzlerce çıktığı maça hep aynı çorapla çıkacağını…
Burada tek kusur o çorapla kaybettiği oyunun sonunda bir daha giymediğiydi. Lakin sahada ne kadar olağanüstü bir maç oynandığını, sıradışı bir frikik golünün ya da hiç olmayacak alley-oop sayısının arkasında ne denli inançlar, saplantılar veya diğer çılgınlıkların haddi hesabı olamaz.

Aslında sınırları zorlayan tutkudur. Sporu seven, bağlanan her kimse duygusaldır. Diri tutan da bu duygu ve tutku birleşiminden başka ne olabilirdi ki! Hep kazanmak veya kazanması istenir, bazen yapılan totemler bazense “uğur” dediklerine sarılırlar. İşte bu tapılacasına isimler, akıllara durgunluk veren batıl inançlar hiyerarşisine sürüklenirler. Ne var ki; bu inançlar saplantılı bir ruh haline de dönebiliyor.


Chelsea takımının dinamosu olarak nitelendirilen Frank Lampard’ın maça giderken hep aynı müziği ve aynı yolu kullandığını bir yere not ettikten sonra, Manchester United’ın unutulmaz oyuncularından Rio Ferdinand maça çıkmadan hemen önce uğur için yüzüğüne bir bardak su dökmesine anlam vermek epey zor. Daha zorları da var elbet.


Adrian Mutu’nun atletini ters giydiği gibi mesela. İşler hastalık boyutuna ulaştığında da durmasını bilmek gerek. Zimbabwe’nin Midlans Portland Cement takımının antrenörü, futbolcularının kötü ruhlardan arınması için, timsah dolu Zambezi Nehri’ne bıraktı.
Ne yazık ki “arındıkları” nehirden bir kişi eksiktiler artık. İnançlar, uğurlar, saplantılar… spor bunun neresinde kaldı?

Vefa, Drogheda United

Futbolun, öncesi sonrası, sağımız solumuz bitmek tükenmeyen sabit yazılarla doluyor. Dergiler, gazeteler, televizyonlardaki o meşhur yorumcular stüdyolarda ağırlanacak, özel belgeseller çekilecek, internet siteleri istatistik yarışına girecek. Ve elbette “bilgiye” doyacağız. Bu sayılanlara, sanmayın ki tüm takımlar dahil olacak.

Şampiyonluk yarışındaki assolistlerin üzerinde flaşlar patlayacak… Lakin aksini sandığımız durumlar futbolun yanına tatlı gelecektir. Yani takımların güç sırasına  göre değil! Bu sıralamanın, listenin en büyük derdi şampiyonlukta değil… Bambaşka şeyler… Ada futbolu bu konuda her daim klasını konuşturanlardan. Zira bir takım bu sayılan tüm, teşbih-i beliğlerden sıyrılıyor.

1975 yılında kurulan Drogheda United. Kuruluş tarihi biraz yanıltsa da çok daha epik bir geçmişe sahip. Büyük açlık döneminde baskınlar ve hastalıkların yakasından bir türlü kurtulamayan Drogheda’daki liman bölgesi, fazlasıyla çaresizdi. Zira, Osmanlı Padişahı tarafından içi gıda dolu beş gemi ile yardımını esirgemedi. 

O dönemde yapılan “bonkörlük” asla unutulmamış gibi. Küçük bir teşekkür maksatlı, futbol takımların Drogheda United takımının renklerine ay yıldızı eklediler. Aslında sadece takımın sembolü değil, liman kentin sembolüne dönüşüverecekti. İrlanda Premier Lig’de forma terleten her bir oyuncu, belki durum psikolojisinden ötürü, Türk takımın oynadığı hissine kapılmanız mümkün. Bunu taçlandırdıkları 2007 yılıyla beraber ilk lig şampiyonluklarını kazandılar.

İrlanda Lig ve FAI kupası, Satonte Kupasını müzelerine götüreceklerdi. Hunky Dorsy Park Stadyumunda oynadıkları 2000 kişilik statta hemen hemen her maç doluyor. İrlanda'nın nüfusu için normal karşılansa da, ülkemizde on binlerce taraftarın dolacağı stadı yedek kulübesi dolduruyor.

Çok büyük hedefleri yok, Drogheda United’ın ancak her zaman saygınlığıyla var oluyor. Kazansalar da kaybetseler de büyük taşkınlıklar kopmayacak.

Söyleyecek çok bir şey yok, yıldızları, milyon dolarlık transfer ücretleri… Taraftar, futbol sevgisi, her şey onlarda… Bir de geçmişe duyulan vefa duygusu. Belki de her maçlarından önce de  bir hikaye anlatılacak. Şimdi en başta sorduğunuz soru; “Bir insan niye Drogheda United’ı izlemek ister?” Tüm bu anlatılanları bulabilirsiniz ya da daha önce o yardım gemisinde büyük büyük dedenizin de bu takım da izini bulabilirsiniz. Oynanan bu futbolun içinde çok başka şeyler var!